Koç Katımı Fırtınası

Koç katımı fırtınası, 17 Kasım’da görülen bir fırtınadır. Halk takvimine göre cemre düşmesine yaklaşık beş ay kala gerçekleşir. Bu ismi almasının sebebi koç katımının yapıldığı zamanlarda gerçekleşmesidir. Koç katımı; Anadolu’nun genelinde yapılan, kışları uzun süren yerlerde baharın sonuna yakın, kışların kısa sürdüğü yerlerde ise baharın başlangıcına yakın yapılan mevsimsel kutlamalardır. Yaklaşık olarak 1 Ekim – 20 Kasım arasında gerçekleşir. Koç katımı, eski zamanlardan beri tarım ve hayvancılık açısından verimliliği temsil etmektedir. Natüralist din (doğada dinî anlam bulan bir görüş) ve bereket kavramı ile alakalıdır. Anadolu’da uzun zamandır yapılan “saya gezme” geleneğinin dayandığı şeylerden biridir. Koç katımından yüz gün sonra, kuzunun anne karnında canlandığına inanılır, bu da bu geleneğin çıkış noktasıdır. Saya gezme törenleri 3 aşamalı gerçekleşir. İlk aşamasında dede oyunu ve şişman oyunu gibi büyüsel nitelikteki bazı oyunlar oynanır. İkinci aşamasında çalgılar, türküler eşliğinde evler dolaşılır ve evlerden yiyecekler ve hediyeler toplanır. Üçüncü aşamasında ise toplanan yiyecekler birlikte yenilir ve çobanlar birbirlerine hediyeler verirler. Anadolu’da hayvancılığın yoğun olduğu yerlerde görülen en önemli geleneklerden biri koç katımıdır. Koç katımında amaç doğum yapmak üzere olan dişi koçu soğuklardan korumaktır. Koç katımı fırtınasını dayanak alan kutlamalar vardır ancak direkt koç katımı için yapıldığı bilinen bir kutlama yoktur.


Hazırlayan: Selen Arus